Căng thẳng giữa Iran và Israel là một trong những điểm nóng nguy hiểm nhất của khu vực Trung Đông, và trong những năm gần đây, sự đối đầu giữa hai quốc gia này đã liên tục leo thang. Cả Iran và Israel đều có những chiến lược quân sự và chính trị khác nhau nhưng mục tiêu chung là bảo vệ lợi ích của mình trong khu vực. Diễn biến mới nhất của cuộc đối đầu này không chỉ thu hút sự chú ý của các quốc gia trong khu vực mà còn gây lo ngại lớn trên trường quốc tế.
1. Nguyên nhân sâu xa của căng thẳng Iran-Israel
Mâu thuẫn giữa Iran và Israel không phải mới xuất hiện mà đã có từ nhiều thập kỷ trước, chủ yếu xoay quanh hai yếu tố chính: quyền lực chính trị và tôn giáo. Trong khi Israel là quốc gia duy nhất ở Trung Đông có dân số phần lớn là người Do Thái, Iran lại là một quốc gia Hồi giáo Shia lớn mạnh, với tham vọng lãnh đạo thế giới Hồi giáo và có vai trò ảnh hưởng quan trọng trong khu vực.
Iran coi Israel là một “kẻ thù không đội trời chung”, đặc biệt là sau cuộc Cách mạng Hồi giáo Iran năm 1979. Trong khi đó, Israel xem Iran như một mối đe dọa hiện hữu đối với sự an toàn quốc gia của mình, đặc biệt trong bối cảnh Iran phát triển chương trình hạt nhân. Các cáo buộc rằng Iran đang tìm cách chế tạo vũ khí hạt nhân đã dẫn đến nhiều biện pháp cấm vận và ngoại giao từ các nước phương Tây, với Israel luôn là nước phản đối mạnh mẽ nhất.
2. Diễn biến quân sự gần đây
Căng thẳng giữa hai quốc gia đã leo thang thành một chuỗi các cuộc xung đột trực tiếp và gián tiếp, với những diễn biến mới nhất có thể kể đến:
• Các vụ tấn công bằng máy bay không người lái: Israel đã tiến hành nhiều cuộc không kích vào các mục tiêu của Iran tại Syria, nơi mà Tehran hỗ trợ chính quyền Assad và các lực lượng Hezbollah. Những cuộc tấn công này nhằm ngăn chặn sự mở rộng ảnh hưởng của Iran tại biên giới Israel.
• Tấn công mạng: Cả hai quốc gia đều bị cáo buộc sử dụng các biện pháp tấn công mạng để làm suy yếu đối phương. Iran gần đây cáo buộc Israel đứng sau nhiều cuộc tấn công mạng nhắm vào cơ sở hạ tầng của họ, bao gồm cả hệ thống dầu mỏ và ngành năng lượng.
• Chương trình hạt nhân của Iran: Iran tiếp tục tăng cường chương trình hạt nhân, mặc dù chịu nhiều lệnh cấm vận. Israel lo ngại rằng nếu Iran sở hữu vũ khí hạt nhân, họ sẽ trở thành mối đe dọa không thể kiểm soát đối với sự tồn tại của Israel. Vì lý do này, Israel đã không ngần ngại ám chỉ khả năng tiến hành một cuộc tấn công quân sự nhằm phá hủy các cơ sở hạt nhân của Iran.
3. Phản ứng của cộng đồng quốc tế
Căng thẳng Iran-Israel đã tạo ra một làn sóng lo ngại trong cộng đồng quốc tế, đặc biệt là giữa các cường quốc.
• Mỹ: Mỹ là đồng minh quan trọng nhất của Israel, và chính quyền Biden tiếp tục duy trì chính sách hỗ trợ mạnh mẽ cho Israel, bao gồm cả viện trợ quân sự. Tuy nhiên, Mỹ cũng đang nỗ lực thúc đẩy các cuộc đàm phán với Iran về việc khôi phục Thỏa thuận Hạt nhân (JCPOA) nhằm ngăn chặn chương trình hạt nhân của Tehran. Cả Washington và Tel Aviv đều có những căng thẳng khi Israel phản đối mạnh mẽ các cuộc đàm phán này, lo ngại rằng JCPOA sẽ không đủ để kiềm chế Iran.
• Nga và Trung Quốc: Trong khi Nga và Trung Quốc có quan hệ ngoại giao tốt với Iran, họ vẫn luôn theo dõi sát sao tình hình, nhất là khi các cuộc đối đầu giữa Iran và Israel có thể ảnh hưởng đến sự ổn định tại Trung Đông. Nga, với sự hiện diện quân sự tại Syria, đã cố gắng cân bằng quan hệ với cả hai bên để bảo vệ lợi ích của mình trong khu vực.
• Liên minh châu Âu: EU đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran và đã nhiều lần kêu gọi hai bên kiềm chế để tránh leo thang xung đột. Tuy nhiên, EU cũng gặp nhiều khó khăn trong việc thuyết phục Iran ngừng phát triển hạt
Cần Tham Khảo Thêm Các Nguồn Báo Chí Tại Việt Nam:
